Francuski przymiotnik czarny – noir

Mam dla Was kilka wyrażeń z bardzo szykownym – skądinąd, ale nie zawsze pozytywnie nastrajającym kolorem czarnym.

Czerń – synonim elegancji, ale też, równolegle, a czasami zupełnie niezależnie -pogrążania się w czarnej rozpaczy… aż do zobaczenia tego mitycznego światełka w tunelu.

I tu wyrażenie broyer du noir,

broyer du noir - mieć chandrę, popadać w przygnębienie. 

Bo temu sprzyja listopadowa pora, ale nie dajmy się.

To wyrażenie broyer du noir ma taką bardzo ciekawą etymologię.

Otóż bo…


W zamierzchłych czasach najwięksi malarze sami przygotowali swoje farby, zazdrośnie strzegąc sekretu ich fabrykacji.

Bo to w jakimś stopniu składało się na ich rozpoznawalny – identyfikowalny i kojarzony tylko z nimi – odcisk malarski, piętno danego artysty, który przejawiało się m.in. w kolorystyce jego obrazów. A czasami wręcz było fundamentem jego mistrzostwa, stanowiło o unikalności całej jego twórczości.

Dlatego malarze przygotowywali swoje farby samodzielnie, najczęściej właśnie krusząc -(czasownik broyer) różne substancje po to, by włączyć je do swojej palety kolorów.

broyer -  miażdżyć, rozgniatać…

W tym sensie: broyer du noir – kruszyć czarny – można rozumieć, czy znajdować tę analogię do przygotowywania czarnej farby poprzez kruszenie czegoś, co docelowo da kolor CZARNY.

Równolegle, w dziedzinie trawienia w XVIII wieku wyobrażano sobie, że żołądek kruszy i miażdży składniki pokarmowe, niczym młyn. I że to właśnie na tym polega proces trawienia.

I w tym zakresie, jeszcze od czasów starożytnych – wyobrażano sobie, że czarna żółć – la bile noire – powodowała nadmiar melancholii. Stąd wywodzi się wrażenie:

se faire de la bile - w dosłownym tłumaczeniu narobić sobie żółci, żołądkować się, zamartwiać się, psuć sobie krew.

Ale łącząc te 2 pojęcia, jakby idąc tym tokiem myślenia o sposobie funkcjonowania naszego organizmu, wyobrażając sobie, że równie dobrze mózg też mógłby wytwarzać w sobie czarne myśli, krusząc je – czasownik broyer – z różnych elementów (wydarzeń, przemyśleń i okoliczności zewnętrznych). Przygotowując taki koktajl, może nie wybuchowy, raczej przygniatająco – deprymujący.

W ten sposób, gdzieś w okolicach roku 1771 zrodziło się wyrażenie broyer du noir. W obecnym znaczeniu: dać się opanować przez czarne myśli.

Przeciwieństwem byłoby:

 widzieć życie na różowo - voir la vie en rose

Porcja francuskiego słownictwa

noir – synonim elegancji, ale i pogrążania się w czarnej rozpaczy do zobaczenia tego mitycznego światełka w tunelu.

broyer du noir – se laisser aller à des pensées tristes et sombres
broyer du noir – mieć chandrę, popadać w przygnębienie.

broyer – kruszyć

une poudre – proszek

la bile noire – czarna żółć

se faire de la bile – zamartwiać się, psuć sobie krew.

des pensées tristes et sombres – mysli smutne i ponure

voir tout en noir – être pessimiste – widzieć wszystko w czarnych kolorach

voir la vie en rose – widziec zycie na rozowo

marché noir – czarny rynek

une série noire – czarna seria

travailler au noir – pracować na czarno (les immigrés clandestins travaillent au noir)

Broyer du noir, ça sert à rien. Z zamartwiania się nic dobrego nie wynika.

Uszy do góry.

Pozdrawiam serdecznie

Beata

Exit mobile version