Bo to taki szczególnie pechowy rok 2020. A co tam…..
Ale na poprawę humoru sympatyczna ciekawostka, skąd wzięło się francuskie wyrażenie mieć pecha i jak to gorzej niegdyś bywało.
avoir la poisse, porter la poisse – mieć pecha, przynosić pecha
Występujące w tym wyrażeniu słówko poisse –
la poisse – pech
wywodzi się od średniowiecznego wynalazku, który niejednego wojującego delikwenta potrafił przyprawić o niewyobrażalne cierpienia.
Jak to mówią Francuzi potrafił zafundować biedaczkowi paskudny kwadrans- passer un sale quart d’heure.
A tym wynalazkiem była:
la poix bouillante – czyli wrząca smoła,
lejąca się na oblegających z murów obronnych średniowiecznych twierdz.
A że ta boleśnie klejąca się do grzbietu, rozgrzana do gorąca smoła do „przyjemności” nie należała….
No a w czasach średniowiecza na głowy szturmujących, z murów obronnych sypały się różne różności, które miały w ten czy inny sposób odwieść ich od niecnego zamiaru wdarcia się do środka.
Mimo to oblegający dzielnie przypuszczali szturm na mury licząc na znalezienie słabego punktu w instalacji obronnej miasta, czy twierdzy.
Oblegani za to starali się jak najskuteczniej wyperswadować im ten niecny zamiar, zrzucając na nich co popadnie; strzały, wrzącą wodę, albo co gorsza rozgrzaną smołę.
les assiégeants – oblegajacy
les assiégés – oblegani
le siège – oblężenie, siedziba, krzesło
Z kolei oblegający, właśnie z racji tych różności spadających im na głowę, chcąc skruszyć opór oblężonych, brali ich na przetrzymanie, szczelnie otaczając obleganą twierdzę i odcinając jej drogi zaopatrzenia w żywność – czyli przeprowadzając oblężenie, czyli tzw le siège.
By w ten sposób zminimalizować straty własne, wiedząc, że czas i głód zaglądający w oczy mieszkańcom obleganej twierdzy jest ich sprzymierzeńcem.
Próbując w ten – bezbolesny dla siebie sposób zmniejszyć opór i ducha bojowego wśród oblężonych – biorąc ich jak nie szturmem, to głodem, odcinając od dostaw żywności.
Wtedy oblegani zmniejszali racje żywnościowe i z nadzieją, być może coraz bardziej gasnacą oczekiwali odsieczy, może przyprowadzonej jakimś tajemnym przejściem do oblężonej twierdzy.
Oblegający (może i by ponaglić sprawy, albo ponownie sprawdzić opór obleganych) od czasu do czasu przypuszczali atak (co mogło okazać sie taką bronią obosieczną, bo jeżeli straty były znaczące nieopatrznie mogli zasiać watpliwości we własnym obozie, podsycając wolę walki u obleganych).
Bo wtedy oblężeni, by onieśmielić oblegających i podkopać w nich ducha walk uraczali ich przemyślnymi środkami domowej produkcji z wykorzystaniem dostępnych wówczas technologii. A mieli tutaj spore pole do popisu:
I takim średniowiecznym gwoździem programu, była lejąca się z murów obronnych wrząca smoła (uzyskana przez destylację drewna żywicznego), podgrzana do granic możliwości, lejąca się na zbyt beztroskich, lub spragnionych laurów śmiałków.
Trafienie pod taki lejący się z góry, z wałów obronnych strumień rozgrzanej smoły nie należał do przyjemności – i to jest raczej eufemizm. Wiec ludzi, którzy pod niego popadali trudno w tym miejscu było zaliczyć do szczęśliwców …
Bo jeżeli pechowo znaleźli się właśnie w tym miejscu, na które zaczynała się lac z góry rozgrzana smoła, to raczej nie mieli za dużych szans, by ująć stąd z życiem.
Nawet jeżeli techniki wojenne zmieniały się na przestrzeni wieków. Rozgrzana smoła zostawiła po sobie szczególnie negatywne wspomnienia.
I to właśnie ja znajdziemy w tym francuskim wyrażeniu:
avoir la poisse – mieć pecha,
od łacińskiego czasownika poisser, z łacińskiego pix, poix – la poix bouillante – wrząca smoła
Od XX wieku avoir la poisse oznaczało po prostu mieć pecha – avoir des ennuis, avoir la malchance qui colle à la vie.
porter la poisse – przynosić pecha
choć niektóre osoby nie tylko mają pecha, ale potrafią go przenosić na innych ludzi: np porter la poisse – porter malheur – przynosić pecha
Porcja średniowiecznych słówek:
la poix bouillante – wrząca smoła
Au Moyen Âge – w średniowieczu
un château fort – zamek obronny
les assiégeants – oblegający
les assiégés – oblegani
le siège – oblężenie, siedziba, krzesło
le rempart – mur / les remparts – mury
du haut des remparts – z murów
Le rempart tiendra. Nasze mury są niezdobyte
porter à à ébullition – podgrzać do wrzenia
par distillation de bois résineux – przez destylację drewna żywicznego
Aujourd’hui, les caméras sont parties, mais le siège économique se poursuit.
Teraz kiedy kamery stamtąd zniknęły, ale oblężenie gospodarcze trwa nadal.
Pozdrawiam serdecznie
Beata Red Redzimska
BEATA REDZIMSKA
Jestem blogerką, emigrantką, poczwórną mamą. Kobietą, która nie jednego w życiu doświadczyła, z niejednego pieca jadła chleb.
Od prawie 20 lat mieszkam na emigracji we Francji, w Paryżu.
Uważam, że emigracja to dobra szkoła życia i wymagająca, choć bardzo skuteczna lekcja pokory. Ale też wewnętrznej siły i zdrowego dystansu do samego siebie i momentami wystawiającej nas na próby codzienności.
Jestem tu po to, by pomóc Ci zgłębić tajniki języka francuskiego, rozsmakować się w nim. Opowiadam historie, które pomogą Ci lepiej zapamiętać francuskie wyrażenia.
Czasami rozśmieszę lub zmotywuję.
Znajdziesz mnie również na Instagramie, gdzie piszę bardziej osobiście o moim życiu w Paryżu i mojej pasji, jaką jest nauka języka francuskiego.