Rodzajnik Określony
Kiedy używamy rodzajnik określony?
Kiedy o osobie lub o danym przedmiocie mówimy po raz kolejny
Voici un cahier. C’est le cahier de Paul.
Oto zeszyt. To jest zeszyt Paula.
Kiedy mówimy o przedmiocie / zjawisku jedynym w swoim rodzaju
Le Soleil éclaire la Terre.
Słońce oświetla Ziemię.
Le soleil éblouit les spectateurs.
Słońce oślepia widzów. Tutaj chodzi o jedno konkretne słońce.
Przed rzeczownikiem określonym przez zdanie względne, kontekst lub dopełnienie rzeczownika
L’armoire que j’ai acheté est très grande.
Szafa, którą kupiłam jest bardzo duża i pojemna.
Je suis revenu à la maison.
Wróciłam do domu. Oczywiście chodzi tutaj domyślnie o własny dom.
Jean est le père d’Olivier. Quel est le prénom du père de Jean?
Jean jest tatą Oliwiera. Jak ma na imię ojciec Jeana?
Le sable de la plage était tout blanc.
Piasek na plaży był cały biały.
Tu z kontekstu / z dyskusji wiadomo o jaką plażę chodzi.
Je regarde l’arbre du jardin.
Patrzę na drzewo w ogrodzie.
Tutaj du jardin – rodzajnik ściągnięty – w danym, znanym z kontekstu ogrodzie – de + le = du.
Zobacz film o rodzajniku określonym ściągniętym.
Rodzajnik określony, kiedy dany rzeczownik reprezentuje całą kategorię
Le train est un moyen de transport.
Pociąg jest środkiem transportu.
Le lait est blanc.
Mleko jest białe.
Le chat chasse la nuit et dort dans la journée.
Kot – i tutaj nazwa generyczna gatunku – poluje nocą, a śpi w ciągu dnia.
Le coq chante fort.
Kogut pieje głośno.
Le renard est très rusé.
Lis jest bardzo sprytny.
Le koala vit en Australie.
Koala mieszka / żyje w Australii.
W tych przykładach rodzajnik określony ma wartość generalizującą, co oznacza, że może wskazywać na zbiór (rodzaj, gatunek, klasę).
Ale też może mieć wartość indywidualizującą i konkretyzującą, to znaczy może oznaczać pojedynczy element zbioru, przedstawiciela gatunku, rodzaju klasy
Le maire a pris la parole.
Mer zabrał głos. Tu chodzi o konkretnego mera.
Rodzajnik określony przed nazwami dni tygodnia
Kiedy chodzi o czynności powtarzające się, kiedy chcemy pokazać, że dana czynność jest czyimś przyzwyczajeniem:
Le lundi je vais à la patinoire.
Co poniedziałek chodzę na lodowisko.
Le mardi, je vais à la piscine.
W każdy wtorek / co wtorek chodzę na basen.
Le mercredi, je regarde un film avec mes amis.
W środę / co środę oglądam film z przyjaciółmi.
Le jeudi, je chante à la chorale.
Co czwartek śpiewam w chórze.
Le vendredi soir je vais au cinéma.
Co piątek wieczorem chodzę do kina.
Tous les dimanches, maman prend son petit déjeuner au lit.
W każdą niedzielę / co niedzielę mama zjada śniadanie w łóżku.
Przed datą i przed nazwami świąt z wyjątkiem Noël i Pâques
Pour le Jour de l’An, Léa prépare un délicieux gâteau à la fraise.
W Nowy Rok Léa przygotowuje pyszne ciasto truskawkowe.
Elle fête son anniversaire le 29 février.
Ona obchodzi swoje urodziny 29 lutego. Biedaczka (raz na 4 lata).
Ale:
Je viendrai lundi.
Przyjdę w ten poniedziałek.
Lundi dernier, je cuisinais des légumes.
W ostatni poniedziałek gotowałem warzywa.
Rodzajnik określony przed nazwami części ciała
Ouvre les yeux, ferme les yeux.
Otwórz oczy. Zamknij oczy.
Le judoka est tombé sur le dos.
Dżudoka przewrócił się na plecy.
Mains en l’air, sur la tête, aux épaules et en avant.
Ręce do góry ręce, na głowę, ręce na barki i do przodu. Z popularnej dziecięcej piosenki.
Elle a les cheveux roux.
Ona ma kasztanowe włosy.
J’ai mal aux yeux.
à + les = aux
Bolą mnie oczy.
Les yeux me font mal.
Bolą mnie oczy.
J’ai mal à la jambe.
J’ai mal à ma jambe.
Boli mnie noga.
Rodzajnik określony ściągnięty
Pewną trudność może sprawić rozróżnienie formy ściągniętej rodzajnika określonego od rodzajnika cząstkowego i rodzajnika nieokreślonego.
Formy ściągnięte rodzajnika określonego:
de + le = du
à + le = au
de + les = des
à + les = aux
Nous avons des amis en France.
Mamy przyjaciół we Francji. Tutaj des jako rodzajnik nieokreślony.
Nous avons parlé des amis de Jean.
Mówiliśmy o przyjaciołach Jeana.
Tu des to forma ściągnięta rodzajnika określonego:
de + les = des
Formy ściągnięte rodzajnika określonego kontra rodzajnik cząstkowy:
Nie należy mylić rodzajnika określonego „le” lub „les” poprzedzonego przyimkiem „de” z rodzajnikiem cząstkowym:
Ce tableau vient du Louvre.
Ten obraz pochodzi z Luwru.
Tu rodzajnik ściągnięty – le Louvre
de + le Louvre = du Louvre.
Jest jeden Luwr.
Je bois du café.
Piję kawę. Tu „du” jako rodzajnik cząstkowy.
Je reviens des États – Unis.
Wracam ze Stanów Zjednoczonych.
Tu rodzajnik ściągnięty – des
les États – Unis
de + les États – Unis = des États – Unis
Ce sont les livres des enfants.
To są książki dzieci.
Tutaj chodzi o znane dzieci: książki konkretnych dzieci.
Rodzajnik określony, jego forma ściągnięta, czyli:
de + les enfants = des enfants
Elle a trouvé la solution du problème par hasard.
Ona znalazła rozwiązanie problemu przez przypadek.
de + le problème = du problème
À la fin du film tout le monde est heureux.
Pod koniec filmu wszyscy czują się szczęśliwi.
de + le film = du film
Rodzajnik określony po czasownikach wyrażających stosunek emocjonalny: aimer, adorer, détester, préférer…
J’aime le café, j’aime le thé.
Lubię kawę, lubię herbatę.
J’aime le papier et j’aime la technologie.
Kocham papier i technologię.
Il aime le pouvoir, j’aime les énigmes.
On uwielbia władzę, ja łamigłówki.
Le dessert favori des deux sœurs est le chocolat: Maria aime les brownies, et Diana aime le gâteau au chocolat.
Czekolada jest ulubionym deserem obydwu sióstr: Maria lubi brownies, a Diana — ciasto czekoladowe.
Elle déteste la technologie.
Ona po prostu nienawidzi technologii.
Il déteste la confiture de mûre.
On nienawidzi dżemu jeżynowego
Je préfère l’échec à la honte!
Wolę porażkę od hańby.
Il préfère l’action à la réflexion.
On woli działanie niż rozmyślania. On jest raczej z tych, co działają niż myślą.
Je préfère l’option numéro deux.
Wolę opcję numer dwa.
J’ adore le voisinage.
Sąsiedztwo jest super.
Rodzajnik określony przed nazwami geograficznymi, oprócz nazw miast.
La France, Le Portugal, Le Canada
La France est une République indivisible, laïque, démocratique.
Francja jest republiką niepodzielną, laicką (świecką) i demokratyczną.
Quand la France est – elle devenue une république?
Kiedy Francja stała się republiką?
Est-ce que le Canada est un pays?
Czy Kanada jest krajem?
Na tym przykładzie prześledźmy w jaki sposób funkcjonuje rodzajnik określony ściągnięty, czyli de facto rodzajnik określony poprzedzony przez de lub à:
le Canada – Kanada
aller au Canada – wyjechać do Kanady (aller à + le Canada)
revenir du Canada – wrócić z Kanady (revenir de + le Canada)
Quel est le continent du Canada?
Na jakim kontynencie znajduje się Kanada?
Comment est la vie au Canada?
Jak wygląda życie w Kanadzie?
Pourquoi aller au Canada?
Dlaczego miałbym wyjechać do Kanady?
Rodzajnik określony przed nazwami narodowości i języków
Les Polonais (Polacy), Le Français (język francuski)
Les Français sont-ils heureux?
Czy Francuzi są szczęśliwi?
Les Français sont heureux mais inquiets pour leur pays.
Francuzi są szczęśliwi, ale obawiają się / są niespokojni o przyszłość swojego kraju.
Les Français sont-ils des italiens de mauvaise humeur?
Czy Francuzi są Włochami, którym nie dopisuje humor?
Les Italiens sont des Français de bonne humeur …
Włosi są Francuzami w dobrym humorze.
Pourquoi les Français sont-ils aussi râleurs?
Dlaczego Francuzi tyle narzekają?
Les Français sont majoritairement heureux, mais pessimistes …
Francuzi są w większości szczęśliwi, ale są pesymistami.
le français, le polonais – język francuski, język polski
Le polonais en 4 semaines – język polski w 4 tygodnie.
Comment apprendre le français?
Jak nauczyć się francuskiego?
Le français – kiedy mówimy o języku np francuskim, poprzedzimy go rodzajnikiem określonym
Le français est parlé sur les cinq continents.
Język francuski jest używany na pięciu kontynentach.
Le polonais: une langue slave difficile.
Język polski – trudny język słowiański.
L’arabe a une écriture différente.
Język arabski ma odmienną pisownię.
La langue française est belle.
Język francuski jest piękny.
Czasami, żeby uniknąć ewentualnych nieporozumień, czy chodzi nam o język francuski, czy o przystojnego Francuza, sprecyzujemy wprowadzając dodatkowo słówko język.
Je parle français. Je parle le français.
Mówię po francusku.
Tutaj z czasownikiem mówić, czyli parler możemy użyć rodzajnik określony, albo go pominąć.
Jednak nie pomijamy go z innymi czasownikami. Czyli kiedy mówimy o języku np francuskim – o ćwiczeniu go, o uczeniu się go, ale z innym czasownikiem niż mówić – parler, użyjemy tutaj rodzajnik określony le:
J’apprends le français.
Uczę się francuskiego.
J’étudie le français.
Uczę się francuskiego.
Je pratique le français deux fois par semaine.
Ćwiczę francuski 2 razy na tydzień.
J’enseigne le français.
Uczę francuskiego.
Je suis professeur de français.
Jestem nauczycielem francuskiego.
Tutaj mamy do czynienia z sytuacją, kiedy omijamy rodzajnik: przydawka przyimkowa, kiedy przyimek de zastępuje rodzajnik.
en français, en polonais – po francusku, po polsku
Comment dit-on bonjour en polonais?
Jak mówimy dzień dobry po polsku?
J’écris en français mais je préfère lire en polonais.
Piszę po francusku, ale wolę czytać po polsku.
Je parle en français au bureau.
W biurze mówię po francusku.
Rodzajnik określony przed nazwami funkcji, tytułów, rodzin i rodów: Le Président, Les Dupont
Où réside le président de la République?
Gdzie mieszka prezydent republiki?
Où est logé le premier ministre?
Gdzie mieszka premier?
Emmanuel Macron est-il vraiment le président des riches?
Czy Emmanuel Macron naprawdę jest prezydentem bogaczy?
Emmanuel Macron: « Je ne suis pas le président des riches »
Emmanuel Macron: « Nie jestem prezydentem bogaczy »
Il y a une fête chez les Dupont ce dimanche.
Jest impreza u Dupontów w tą niedzielę.
Jean n’est pas invité chez les Dupont dimanche.
Jean nie został zaproszony do les Dupont w niedzielę.
Miłej nauki francuskiego
Do usłyszenia.
Pozdrawiam serdecznie
Beata Redzimska
BEATA REDZIMSKA
Jestem blogerką, emigrantką, poczwórną mamą. Kobietą, która nie jednego w życiu doświadczyła, z niejednego pieca jadła chleb.
Od prawie 20 lat mieszkam na emigracji we Francji, w Paryżu.
Uważam, że emigracja to dobra szkoła życia i wymagająca, choć bardzo skuteczna lekcja pokory. Ale też wewnętrznej siły i zdrowego dystansu do samego siebie i momentami wystawiającej nas na próby codzienności.
Jestem tu po to, by pomóc Ci zgłębić tajniki języka francuskiego, rozsmakować się w nim. Opowiadam historie, które pomogą Ci lepiej zapamiętać francuskie wyrażenia.
Czasami rozśmieszę lub zmotywuję.
Znajdziesz mnie również na Instagramie, gdzie piszę bardziej osobiście o moim życiu w Paryżu i mojej pasji, jaką jest nauka języka francuskiego.