KURS FRANCUSKIEGO FRANCUSKA GRAMATYKA RODZAJNIKI
Rodzajniki w języku francuskim Rodzajnik nieokreślony
czyli: l’article indéfini – un, une, des
un cahier / des cahiers – zeszyt / zeszyty
une table / des tables – stół / stoły
Rodzajnik nieokreślony
Kiedy o danym rzeczowniku mówimy po raz pierwszy
Nous avons une tante qui vit en France.
Mamy ciocię, która mieszka we Francji.
J’ai acheté un nouveau gilet gris.
Kupiłem nową szarą kamizelkę.
Il a une nouvelle trousse. Il est content.
On ma nowy piórnik. On jest zadowolony.
Il y a une feuille sur la table.
Na stole leży kartka papieru.
Ma sœur mange une glace à la fraise.
Moja siostra je loda truskawkowego.
Mélanie a préparé une tarte pour des amis.
Melania przygotowała ciasto dla przyjaciół.
Rodzajnik nieokreślony w znaczeniu liczebnika jeden.
Cendrillon a perdu une chaussure en sortant du bal.
Kopciuszek zgubił jeden pantofelek wychodząc z balu.
Il a mal à une dent.
Jego boli jeden ząb.
Rodzajnik nieokreślony, kiedy coś bardzo nas poruszyło/wzburzyło/zachwyciło.
W zdaniach wykrzyknikowych typu:
C’est un voleur!
To dopiero jest złodziej!
C’est un artiste!
To jest dopiero artysta!
C’est un sacré numéro.
Niezły z niego numer.
J’ai soif
Odczuwam pragnienie.
Typowe wyrażenie czasownikowe funkcjonujące bez rodzajnika.
Ale w zależności od kontekstu może pojawić się w nim rodzajnik, który wzmacnia ów kontekst.
J’ai une soif!
Odczuwam jeden z tych rodzajów palącego pragnienia…
Tutaj dodanie rodzajnika nieokreślonego wskazuje na wysoki stopień tej cechy.
J’ai soif.
J’ai une soif!
J’ai une soif atroce!
Ale chce mi się pić. Odczuwam okropne pragnienie.
Tutaj już sam rodzajnik nieokreślony pełni funkcję wzmocnienia przekazu.
C’est un talent! = C’est un talent extraordinaire!
Ale to jest talent. To jest wyjątkowy talent.
Elle a parlé avec une émotion! = Elle a parlé avec une telle émotion!
Ona mówiła z taką emocją.
Elle est d’une arrogance!
Ona wykazuje się wyjątkową arogancją. Ona ma w sobie tyle arogancji.
Rodzajnik nieokreślony, kiedy rzeczownik, przed którym stoi jest określony przymiotnikiem, albo innym dopełnieniem, które go określa lub precyzuje.
C’est un beau roman.
C’est une belle histoire.
To jest piękna powieść.
To jest piękna historia.
C’est un livre qui fait réfléchir.
Ta książka skłania do myślenia.
C’est un personnage fictif.
To jest postać fikcyjna.
Cette femme est un grand amateur de peinture.
Ta kobieta jest ogromnym amatorem malarstwa.
Tu prends un sirop pour calmer la toux.
Ty bierzesz syrop, żeby złagodzić kaszel.
Rodzajnik nieokreślony w przykładach
Elle met toujours un chapeau pour sortir.
Ona zawsze nakłada kapelusz przed wyjściem.
Ale:
Elle ne met jamais de chapeau pour sortir.
PRZECZENIE: Ona nigdy nie nakłada kapelusza przed wyjściem na dwór.
Elle m’a posé une question.
Ona zadała mi pytanie – jedno pytanie.
Demain, elle cuisinera un gâteau.
Jutro ona przygotuje ciasto.
Un jour nous avons construit une cabane.
Pewnego dnia skonstruowaliśmy chatkę.
J’irai dormir chez une amie.
Będę spał (dosłownie pójdę przenocuję) u przyjaciółki.
Il était une fois un prince charmant.
Pewnego razu żył sobie uroczy książę.
Le prince habitait un château splendide.
Książę mieszkał we wspaniałym pałacu.
il joue avec un ballon blanc.
On bawi się białą piłką.
Jak tłumaczymy rodzajnik nieokreślony na język polski?
Jako: jeden z, jakiś, pewien, jeden, jakikolwiek, każdy każdy – tutaj wartość generalizująca tego rodzajnika, czyli po prostu każda osoba pełniąca daną funkcję, albo w ogóle GO nie tłumaczymy.
W znaczeniu jeden z:
J’ai parlé avec un professeur.
Rozmawiałem z jednym z nauczycieli.
Domyślnie – w danej szkole pracuje wielu nauczycieli – rozmawiałem z jednym z nich
J’ai parlé avec un médecin de l’hôpital de son état de santé.
Rozmawiałem z jednym z lekarzy w szpitalu na temat stanu jego zdrowia.
W znaczeniu pewien:
Un jour il est revenu.
Pewnego dnia on wrócił.
J’espère un jour parler français aussi bien que mon professeur particulier.
Mam nadzieję, że pewnego dnia będę mówić po francusku tak dobrze jak mój nauczyciel.
W znaczeniu jakiś:
Un monsieur veut te parler.
Jakiś pan chce z Tobą rozmawiać.
W znaczeniu jakikolwiek, każdy:
Une mère est toujours indulgente.
Mama / każda mama jest zawsze wyrozumiała.
Tutaj: Wartość generalizująca rodzajnika nieokreślonego.
Nie tłumaczymy rodzajnika un:
Je viens d’avoir un entretien avec mon chef.
Właśnie miałem rozmowę z moim szefem.
Un feu est allumé dans la cheminée.
Ogień płonie w kominku.
J’ai besoin d’un stylo pour écrire.
Potrzebny mi jest długopis, żeby pisać.
Kiedy omijamy rodzajnik nieokreślony?
Redukcja rodzajnika nieokreślonego „des” do „de” przed zespołem: przymiotnik + rzeczownik w liczbie mnogiej.
Jeżeli przed rodzajnikiem nieokreślonym w liczbie mnogiej występuje przymiotnik, który go określa, wtedy « des » skraca się do « de»
J’ai acheté des roses.
Kupiłem róże.
J’ai acheté de jolies roses.
Kupiłem ładne róże.
Czyli taka grupa: przymiotnik + rzeczownik w liczbie mnogiej, którą poprzedzimy przyimkiem de:
de jolis arbres – ładne drzewa
de grands projets – ogromne projekty
de belles fleurs – piękne kwiaty
Il y a de beaux arbres dans son jardin.
W jego ogrodzie są ładne drzewa.
Où trouver de belles fleurs artificielles?
Gdzie znajdziemy ładne sztuczne kwiaty?
Il y a de très beaux tableaux chez lui.
U niego są ładne obrazy.
Il n’a pas de très beaux tableaux.
On nie ma ładnych obrazów. Tutaj redukcja rodzajnika w przeczeniu.
J’ai trouvé de très vieux livres dans le grenier.
Znalazłem bardzo stare książki na strychu.
Jednak gdy rzeczownik i przymiotnik tworzą znaczeniowo jedność, wtedy w liczbie mnogiej rodzajnik pozostaje bez zmian:
Il a mangé des petits fours.
On zjadł herbatniki.
Kilka przykładów takich słów, które znaczeniowo stanowią jedność:
des petits pois – groszek
J’ai préparé des petits pois.
Przygotowałam zielony groszek.
des gros mots – brzydkie słowa
Son enfant dit des gros mots.
Jej dziecko mówi – zna brzydkie słowa.
J’ai envie d’un fruit.
Mam ochotę na jakiś owoc.
J’ai envie de fruits.
Mam ochotę na owoce.
Tutaj “de” zastępuje rodzajnik nieokreślony, który opuszczamy – des fruits w konstrukcjach z wyrażeniami czasownikowymi wprowadzającymi swoje określenia za pomocą przyimka de – – avoir envie de … fruits
A ja pozdrawiam serdecznie i zapraszam na cd kursu rodzajnikowego
Beata Redzimska
BEATA REDZIMSKA
Jestem blogerką, emigrantką, poczwórną mamą. Kobietą, która nie jednego w życiu doświadczyła, z niejednego pieca jadła chleb.
Od prawie 20 lat mieszkam na emigracji we Francji, w Paryżu.
Uważam, że emigracja to dobra szkoła życia i wymagająca, choć bardzo skuteczna lekcja pokory. Ale też wewnętrznej siły i zdrowego dystansu do samego siebie i momentami wystawiającej nas na próby codzienności.
Jestem tu po to, by pomóc Ci zgłębić tajniki języka francuskiego, rozsmakować się w nim. Opowiadam historie, które pomogą Ci lepiej zapamiętać francuskie wyrażenia.
Czasami rozśmieszę lub zmotywuję.
Znajdziesz mnie również na Instagramie, gdzie piszę bardziej osobiście o moim życiu w Paryżu i mojej pasji, jaką jest nauka języka francuskiego.