Francuskie wyrażenie Prendre une veste, czyli dostać kosza.

Jeżeli uważasz, że tworzone przeze mnie materiały są pomocne, proszę podaj dalej.

Wyrażenie Prendre une veste

Kiedy u nas dostaje się kosza, u Francuzów po prostu zabiera się kurtkę (prendre une veste).

To w dosłownym tłumaczeniu.

Ale można sobie to połączyć w logiczną całość: tzn. jak ktoś dostaje kosza to zabiera swoje manatki i idzie bawić się gdzie indziej.

Ale to nigdy nie jest tak prosto w etymologii – w liniii prostej po linii najmniejszego oporu. Raczej po nice do kłębka, od słowa do słowa…

Bo to obrazowe (i to w sumie tylko z pozoru, co zaraz Wam wyjaśnię) wyrażenie przyjęło swoją dzisiejszą formę w XIX wieku.

Biorąc swój początek z subtelnej: nie tylko gry słów, ale jeszcze z gry w karty.

Otóż kiedyś, gdy w grze w karty, kiedy któryś z graczy ponosił sromotną porażkę, przegrywał z kretesem w taki sposób, że nie udało mu się zdobyć ani jednego punktu, przyjęło się mówić, że:

« il est capot »

Wyczuwacie tę zbieżność z niemieckim słowme « kaputt » (bo ono właśnie stąd się wywodzi).

Ale to francuskie określenie z czasem ewoluowało dalej.

Capot – które dawniej oznaczało płaszcz z kapturem, też ewoluowało w stronę capote (co oznaczało długie okrycie wierzchnie, długi płaszcz przeciwdeszczowy, noszony przez wojskowych).

A w grze w karty – raczej niezależnie od wszystkiego – o tym, który przegrał, czy w ogóle o przegranej – mówiło się – capote.

Ale teraz, jak ta „capote” z gry w karty, która oznaczała sromotną porażkę – przekształciła się w prendre une veste?

Bo nawet jeżeli używano wyrażenia „CAPOTE”, a nie w formie „prendre une capote” (to oznaczałoby dzisiaj coś innego, bo capote dzisiaj oznacza bardziej – prezerwatywę).

Ale co żartobliwśi gracze i tutaj właśnie widać jak subtelnie za sznurki pociąga etymologia – zaczęli mówić:

prendre une veste – mówiąc o tym, który przegrał.

Bo skoro capote oznacza nakrycie wierzchnie, zastąpiono je w tej subtelnej grze słów innym nakryciem wierzchnim takim, jak:

une veste – marynarka.

Zachowując swój wyjściowy sens (przegrać), ale też wzbogacając go o takie okolicznościowe rozszerzenia – jak np dostać kosza, czyli przegrać w przedbiegach w zalotach miłosnych.

Wyjaśnienia:

un capot – maska samochodu, czyli przednia część samochodu, pod którą znajduje się silnik, coś, co służy do ochrony (quelque chose qui sert à protéger),

ale dawniej – oznaczało również płaszcz z kapturem (un manteau à capuchon)

une capote – palto, ale też prezerwatywa

une veste – kurtka, marynarka

prendre une veste – subir un échec – ponieść porażkę, dostać kosza


Jeżeli uważasz, że tworzone przeze mnie materiały są pomocne, proszę podaj dalej.

Leave a Comment

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.